Gelecek hakkinda hicbir tahminde bulunmadan, plan yapmadan sadece günü yasayip ana hapsedilseydik bütün mücadeleler gereksiz olacakti. Icimizde carpisan fikirlere, duygu ve tutkulara gücsüz bir sekilde katilacaktik. Evet, bu ilginc bir savas olurdu, ama seyirci konumundaki akil önceden sonucu bildiginden- umutsuzluga kapilacakti. Hatta eglenmek icin yarisin sonucuna dair iddiaya girecek, bu bahsi kazanacagindan herkesin güvenini elde edecekti. Zaten pek coguna göre aklin bundan baska bir rolü yoktur. Cünkü bütün insanlar tahminlerinin kölesidir. Baslarina gelecek seyleri önceden tahmin eder, böylece onu gerceklestirir ve kendilerini özgür zannederler. Kuvvetsizliginden utanan akil da sonuna dek kendisinin hükümdar oldugu gibi tatli bir yanilginin zevkini cikarir. Fakat gercekte arzularimiz yaptiklari seyi akli devre disi birakarak yapar.

Cemil Mericin, disiplin icinde calismayi bu kitaptan ögrendim dedigi Irade Egitimi, fitratimizda bulunan tembellikle savasma, rehavete son verme gibi konularda yol gösterici bir nitelik tasiyor. Bir pedagog da olan yazar, verimli calismanin gereklerine deginirken yorgunlugu gidermede secilecek yollara, hatta uyku saatlerinin düzenlenmesine kadar pek cok tavsiyede bulunuyor. Bu etkili yöntemler on dokuzuncu yüzyilda kaleme alinmasina ragmen günümüze de isik tutmakta. Kendi icimize cekilmenin verecegi mutluluk söylemi, kisinin yeteneklerini yine kendi cabalariyla gelistirmesi hususundaki önermeleriyle eserin bir basucu kitabi olacagina inaniyoruz.